Wat mag wel en wat mag niet volgens de Wet DBA?

De Wet DBA (Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties) heeft de spelregels voor het inhuren van interim managers, directeuren en bestuurders ingrijpend veranderd. Sinds de afschaffing van de VAR-verklaring in 2016 wordt er strenger toegezien op schijnzelfstandigheid. Organisaties en zelfstandige professionals moeten kunnen aantonen dat er géén sprake is van een verkapt dienstverband. Dit vraagt om zorgvuldigheid, maar het betekent niet dat interim inzet onmogelijk is geworden. Integendeel: binnen de juiste kaders blijft interim een onmisbare oplossing voor complexe opgaven.

Wat staat de Wet DBA toe?

De Wet DBA  staat nog steeds het inhuren van zelfstandige interim professionals toe, maar stelt wel duidelijke eisen aan de arbeidsrelatie. De belangrijkste voorwaarden zijn:

• Geen gezagsverhouding: de opdrachtgever mag geen instructies geven zoals aan een werknemer. De zelfstandige bepaalt grotendeels zelf hoe het werk wordt uitgevoerd.
• Geen verplichte persoonlijke arbeid: de interim professional mag zich – in theorie – laten vervangen, tenzij het werk specifiek persoonsgebonden is.
• Geen loonbetalingsverplichting: er is geen sprake van een loonbetaling die gelijk is aan die van een dienstverband (denk aan vakantiegeld, doorbetaling bij ziekte, enz.).

Wanneer de feitelijke werksituatie aan deze voorwaarden voldoet, is er sprake van een zuivere overeenkomst van opdracht, en dus geen dienstbetrekking. Modelovereenkomsten van de Belastingdienst kunnen houvast bieden, maar doorslaggevend is altijd de praktijk.

Wat is er mogelijk?

Interim bestuurders, directeuren en managers kunnen nog steeds volop bijdragen aan tijdelijke opgaven, verandertrajecten of overbruggingen, mits de samenwerking zorgvuldig wordt ingericht. Denk aan:

• Projectmatige opdrachten met duidelijke deliverables, tijdslijnen en resultaatverantwoordelijkheid.
• Tijdelijke bestuurlijke inzet, mits het gezag formeel bij een toezichthoudend orgaan blijft liggen en de zelfstandige ruimte heeft voor eigen invulling.
• Crisismanagement, fusietrajecten of reorganisaties, waarbij specifieke expertise wordt gevraagd die tijdelijk wordt ingekocht.
• Advies- en regietaken waarbij de zelfstandige opereert als externe expert met een eigen werkwijze en aanpak.

Het is raadzaam de samenwerking vooraf juridisch en fiscaal te toetsen. Heldere contracten, gescheiden ICT-voorzieningen en autonomie in de werkuitvoering helpen daarbij.

Conclusie

De Wet DBA vraagt om scherpte en zorgvuldigheid, maar biedt nog steeds volop ruimte voor interim inzet, mits goed ingericht. Voor organisaties die tijdelijk leiderschap, expertise of verandercapaciteit nodig hebben, blijft de interim professional een cruciale partner. En voor de zelfstandige geldt: kwaliteit, autonomie en transparantie zijn belangrijker dan ooit.